การสอบปากเปล่าวิทยานิพนธ์ที่มหาวิทยาลัยบอนน์

    ในภาคการศึกษาฤดูร้อน ปี 2018 ผมได้เริ่มเขียนวิทยานิพนธ์เพื่อที่จะได้จบการศึกษาระดับปริญญาโทจากเยอรมัน ผมได้เลือกหัวข้อเกี่ยวกับกฎหมายปกครองและกฎหมายข้ารัฐการ โดยหัวข้อที่ผมทำคือ Konkurrentenschutz im beamtenrechtlichen Beförderungsverfahren แปลเป็นไทยก็คือ การคุ้มครองสิทธิของผู้สมัครในกระบวนการเลื่อนตำแหน่งตามกฎหมายข้ารัฐการ ปัญหาคร่าว ๆ ของหัวข้อนี้ คือ ผู้ที่ไม่ได้รับเลือกในกระบวนการเลื่อนตำแหน่งจะไม่สามารถฟ้องเพิกถอนการแต่งตั้งของอีกคนได้ แม้ว่าคุณสมบัติของอีกคนจะต่ำกว่าตนเองก็ตาม โดยศาลปกครองแห่งสหพันธ์ได้ยืนยันหลักความมั่นคงของตำแหน่งมาตลอดตั้งแต่ปี 1965 จนถึง ปี 2003 แต่ในปี 2010 ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงแนวคำวินิจฉัยของศาลปกครอง และการแต่งตั้งก็ถูกเพิกถอนเป็นครั้งแรก ผมก็เลยสนใจที่จะศึกษาหลักความมั่นคงของตำแหน่งว่ามีที่มาที่ไปอย่างไร ขัดต่อกฎหมาย ขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่ 

    ผมลงทะเบียนเขียนวิทยานิพนธ์ในเดือนพฤษภาคม เวลาในการเขียนงานรวมทั้งสิ้นสามเดือน งานเขียนไม่ควรยาวเกิน 50 หน้า แต่ผมเขียนเกินไป 4 หน้า แต่ก่อนหน้าที่จะลงทะเบียนผมได้ทำการค้นคว้าข้อมูลมาแล้วเป็นเวลาหนึ่งเดือนเต็ม ทำให้สามารถเขียนงานได้อย่างลื่นไหล แทบไม่ประสบปัญหาในการค้นหาข้อมูลเลย ทั้งนี้ก็ต้องขอบคุณการสนับสนุนการศึกษาของมหาวิทยาลัย ที่มีห้องสมุดกฎหมายไว้ค้นคว้าโดยเฉพาะ และซื้อโปรแกรมช่วยเก็บข้อมูลอย่าง Citavi ให้นักศึกษาไว้ใช้เก็บข้อมูล รวมถึงซื้อฐานข้อมูลไว้ให้นักศึกษาได้เข้าถึงกันแบบฟรี ๆ อีกด้วย ด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกเหล่านี้ทำให้ผมสามารถเขียนงานเสร็จได้อย่างรวดเร็ว และทันตามกำหนด

    หลังจากส่งงานแล้ว ทางผู้ช่วยของอาจารย์ที่ปรึกษาก็จะส่งงานให้อาจารย์กับผู้ร่วมสอบอีกคนตรวจ การสอบวิทยานิพนธ์ที่บอนน์จะใช้อาจารย์สองคนในการสอบ คนแรกคือที่ปรึกษา อีกคนจะต้องเป็นคนที่สอนในมหาวิทยาลัย โดยจะต้องได้ Staatsexamen ขั้น 2 จึงจะสามารถเป็นผู้สอบได้ ตามระเบียบการสอบแล้วการสอบปากเปล่าควรจะมีขึ้นภายในหกสัปดาห์หลังจากส่งงาน ผมได้สอบในสัปดาห์ที่ห้าพอดี ในการสอบนั้น เราจะต้องเตรียมตัวนำเสนองานของเรา คือต้องอธิบายงาน ความคิดเห็น ให้เหตุผลสนับสนุนโต้แย้ง หลังจากนำเสนอเสร็จ อาจารย์ที่มาสอบก็จะถามเพื่อให้เราปกป้องความคิดเห็นของเราเอง แต่ในชั้นปริญญาโทจะไม่ค่อยเคร่งครัดมากนัก เพราะงานจะไม่ได้รับการตีพิมพ์ คำถามก็เลยไม่ค่อยเข้มข้นเท่าใดนัก หลังจากถามเสร็จ เราต้องออกจากห้องสอบ อาจารย์ก็จะคุยกันเรื่องคะแนนว่าจะให้เท่าไหร่ดี แต่ก่อนการสอบอาจารย์ก็จะบอกคะแนนงานเขียนในเราทราบก่อนว่าเราได้เท่าไหร่ เพื่อให้เราไม่เครียด โดยสรุป ผมได้คะแนนรวมเท่ากับคะแนนงานเขียน คือ 16/18 คะแนน คือได้ระดับดีมาก ก็เป็นอันเสร็จสิ้นภาระกิจการศึกษาในระดับปริญญาโท